هشت سال دفاع مقدس از برجسته‌ترین مقاطع تاریخی کشور ماست که نه تنها نماد پایداری و ایستادگی ملت ایران در برابر تجاوز دشمنان است، بلکه آموزه‌های ارزشمندی را در زمینه‌های فرهنگی، انسجام و مقاومت ملی، اتحاد و ایثار برای نسل‌های بعدی به یادگار گذاشته است. این جنگ که سرشار از حماسه‌های بی‌بدیل و رشادت‌های بی‌نظیر رزمندگان سلحشور ملت بزرگ ایران است، پس از گذشت چند دهه هنوز هم به عنوان منبع الهام و الگویی برای مقابله با تهدید‌های فرهنگی و نظامی به شمار می‌رود. یکی از مهمترین جلوه‌های دفاع مقدس، روحیه مقاومت و ایستادگی و ظهور فرهنگ دفاعی با ابتنا به فرهنگ دفاعی بی‌نظیر مردم ایران در برابر تجاوز دشمن تا دندان مسلح و متکی به حمایت مالی و تسلیحاتی قدرت‌های بزرگ بود. در شرایطی که دشمن بعثی با حمایت‌های همه‌جانبه قدرت‌های بزرگ منطقه و فرامنطقه‌ای به خاک کشور ما حمله کرده بود، ملت ایران نه تنها از سرزمین خود دفاع کرد، بلکه با اتحاد و همدلی مثال‌زدنی، توانست فشار‌های اقتصادی، سیاسی و روانی گسترده‌ای را نیز تاب بیاورد و پیروزاین میدان پر مخاطره شود. این روحیه مقاومت که در دفاع مقدس تجلی یافت، به عنوان یک درس بزرگ برای همه نسل‌های امروز وآینده باقی مانده است.
درس بزرگ برای ملت ایران این است که هیچ قدرتی نمی‌تواند اراده و عزم یک ملت متحد، منسجم و پایبند به ارزش‌های خود را شکست دهد و برای جهانیان نشان داد که تا زمانی که ملتی بخواهد از امنیت و هویت ملی و تاریخی خود دفاع کند، بسیج همه قدرت‌های استکباری هم نخواهد توانست او را به زانو در آورد.
در جنگ ۱۲ روزه عملیات تروریستی و نظامی رژیم صهیونیستی علیه ملت ایران، کیفیت مقاومت و عملکرد مردم و نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران نشان داد که روحیه روز‌های دفاع مقدس هنوز در بدنه نیرو‌های مسلح و ملت ایران زنده است. این مقاومت نه تنها به واسطه تجهیزات نظامی پیشرفته بلکه به خاطر همان روحیه ایثار و اعتماد به نفس ملی بود که در طول دفاع مقدس و نهادینه شدن آن در ذهن و جان مردم و فرزندان آنها در نیرو‌های مسلح بود.
از مهمترین آموزه‌های دفاع مقدس، نقش پررنگ آن در وحدت و انسجام ملی با اتکا به رهبری ولایت است. وحدت فرماندهی در دفاع مقدس و اهتمام ملت بزرگ ایران به راهبری حضرت امام، یکی از رموز مهم پیروزی ایران در دفاع مقدس بود و در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز نقش و تاثیر رهبر معظم انقلاب در هدایت کشور و نیرو‌های مسلح و همسویی ملت با فرامین رهبری موجب همبستگی همه ارکان کشور و تضمین کننده پیروزی سر افرازانه ملت ایران شد. دفاع مقدس به ما آموخت که مقاومت تنها محدود به صحنه‌های جنگی نیست، بلکه باید در عرصه‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نیز تداوم داشته باشد. حفظ استقلال و امنیت ملی، مستلزم مراقبت مستمر و آمادگی در تمام ابعاد است. این جنگ به عنوان نمونه‌ای از تهدیدات جدید و متفاوت، نشان داد که امروز هم باید درس‌های دفاع مقدس را به کار بست و با تدبیر، هوشمندی و روحیه مقاومت به مقابله با چالش‌ها پرداخت.
یکی دیگر از نکات قابل توجه دفاع مقدس، حضور پرشور جوانان و نیرو‌های داوطلب در خط مقدم جبهه‌ها بود. این نسل که با انگیزه‌های عمیق دینی و ملی، خود را وقف دفاع از میهن کرد، نمونه بارزی از فداکاری و ایثار را رقم زد. این امر نه تنها سبب حفظ خاک و امنیت کشور شد، بلکه پایه‌گذار فرهنگ مقاومت و ترویج فرهنگ شهادت‌طلبی در ایران گردید که تا امروز نیز تاثیرگذار است. حضور نیرو‌های جوان و متخصص با تجهیزات پیشرفته در روز‌های مقاومت نشان داد که این فرهنگ مقاومت همچنان پابرجاست و نسل‌های جدید آماده دفاع از ارزش‌های ملی هستند.
دفاع مقدس همچنین نشان داد که استفاده از تاکتیک‌های هوشمندانه، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و همکاری میان نیرو‌های مختلف مسلح و حمایت مردم از نیرو‌های مسلح می‌تواند حتی در برابر دشمنانی با قدرت نظامی برتر، به موفقیت‌های بزرگ منجر شود. این استراتژی‌ها در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه نیز به خوبی به کار گرفته شد و سبب شد نیرو‌های ایران در پاسخ به حملات دشمن، بسیار بازدارنده عمل کنند، به طوری که دشمن را از شروع جنگ پشیمان کرده و مجبور به تحمیل آتش بس کردند. در این جنگ تحمیلی، مواجه با یک جنگ ترکیبی بودیم که در آن در کنار جنگ سخت، عملیات روانی و جنگ روایت‌ها هم با شدت تمام ادامه داشت و فعالان عرصه قلم و رسانه نشان دادند که می‌توانند با مدیریت صحیح و دانش فنی همراه با نیرو‌های مسلح تاثیر گذار باشند و با کمک به انسجام ملی و اتحاد و یکپارچگی به تقویت مهمترین برگ برنده کشور در حفظ امنیت ملی در شرایط جنگ ترکیبی نقش مهمی ایفا نمایند.
از سوی دیگر، دفاع مقدس آموزه‌ای در زمینه تاب‌آوری و صبرراهبردی ملی به ما داده است. هشت سال جنگ تحمیلی همراه بود با مشکلات فراوان اقتصادی، فشار‌های بین‌المللی و سختی‌های زندگی روزمره مردم. اما این سختی‌ها هرگز باعث نشد که امید و اراده ملت ایران کاهش یابد. بالعکس، این شرایط دشوار باعث شد که ملت با همبستگی بیشتر و امید به آینده، بر مشکلات غلبه کند. در جنگ ۱۲ روزه نیز این صبر و تاب‌آوری ملی مجدداً نشان داده شد و همه بخش‌های جامعه با هم برای حفظ امنیت کشور متحد شدند.
در نهایت، دفاع مقدس به ما می‌آموزد که مقاومت واقعی ریشه در ایمان به خدا و پیروی از ولایت، شناخت درست موقعیت و هدف و اعتماد به توان داخلی دارد. این درس‌ها نه تنها در جنگ‌های نظامی، بلکه در مواجهه با هرگونه تهدید و بحران ملی کاربردی و ضروری است. جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی و امریکا به عنوان نمونه‌ای از تهدیدات معاصر، این واقعیت را بار دیگر ثابت کرد که ایران با بهره‌گیری از آموزه‌های دفاع مقدس و با روحیه مقاومتی که در دل مردم وجود دارد، توانایی مقابله با دشمنان خود را دارد و همیشه آماده دفاع از استقلال و امنیت خود خواهد بود.
